"ఎదుటివారు మనతో ఎలా ఉండాలనుకుంటామో, మనమూ అలాగే ఉండాలి" - 'పల్లెప్రపంచం' ఇంటర్వ్యూలో 'జై'

జై గారు అనారోగ్యంతో అకాల మరణం పొందారని శ్యామలరావు గారి ద్వారా తెలుసుకున్నాను. చాలా బాధపడ్డాను. ఆయనతో ముఖాముఖి పరిచయం లేకున్నప్పటికీ బ్లాగు పరంగా మంచి మిత్రుడు. ఎన్నో విషయాలలో ఆయన వాదనలతో విభేదాలున్నప్పటికీ ఆయననుండి చాలా నేర్చుకున్నాను. బ్లాగు విషయంలో ఎప్పుడు ఆయన ప్రోత్సాహం అందించేవారు. తెలియని విషయాలు అడిగితే ఆయనకు తెలిసినవి మాత్రం చెప్పేవారు. జై గారి పూర్తి పేరు, ఫోటో ఈ ఇంటర్వ్యూ సందర్భంగా ఆయన ఇవ్వడానికి ఇష్టపడలేదు. తరువాత చాలా సందర్భాలలో మెయిల్ ద్వారా విషయాలు పంచుకున్నప్పటికీ ఆయన పూర్తి పేరేమిటో, ఎలా ఉంటారో కూడా తెలియదు. శ్యామలరావుగారి ద్వారా ఆయన ఫోటో, పూర్తి పేరు వివరాలు తెలిశాయి. శ్యామలీయం సర్ కు ధన్యవాదములు. జై గారికి జోహార్లు. ఆయన కుటుంబ సభ్యులకు ప్రగాఢ సానుభూతిని తెలియజేస్తున్నాను. శ్యామలీయం సర్ సూచన మేరకు ఈ ఇంటర్వ్యూను రీ పబ్లిష్ చేస్తున్నాను.

- పల్లా కొండల రావు

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ =================================

 

జై లేదా జై గొట్టిముక్కల. ఈ పేరు తెలుగు బ్లాగర్లకు పెద్దగా పరిచయం అవసరం లేనిది. తెలంగాణా తరపున బ్లాగు ప్రపంచంలో ముందు వరుసన ఉండే గొంతు. తెలుగు బ్లాగర్లను ఇంటర్వ్యూ చేయాలన్న 'పల్లెప్రపంచం' ప్రయత్నంలో భాగంగా 'జై' గారిని ఇంటర్వ్యూ చేయడానికి నిర్ణయించుకున్నాక ఆయనిచ్చిన సమాధానం నాకు తెలుగు బ్లాగు లేదు తెలుగు బ్లాగర్ని కాదు కదా? అని. అప్పటిదాకా ఆయనకు తెలుగులో బ్లాగు లేదనే విషయం నాకు జ్ఞప్తికి రాలేదు.  'జై' కి తెలుగు బ్లాగు లేకున్నా మీరు తెలుగు బ్లాగు ప్రపంచానికి కామెంట్ల ద్వారా సుపరిచితులు కనుక ఇంటర్వ్యు కొనసాగిద్దామంటే సరేనని ఓపికగా పలు ప్రశ్నలకు సమాధానాలిచ్చారు. 'తెలంగాణా పక్షపాతి' అయిన 'జై' అనేక విషయాలపై అవగాహన ఉన్నవారు. తనదైన శైలిలో తాను చెప్పదలచుకున్నదానిని ఎక్కడైనా వాదించగలిగేలా రాటుదేలిన ఆయన వాదన విషయంలో ఇతరులెవరైనా కించపరచినా ముందుకే సాగాలంటారు. ఆ మేరకు ఈ వెబ్ పోర్టల్ నడవడానికి కూడా ప్రోత్సహించి కారకులయినందుకు ఈ సందర్భంగా పల్లెప్రపంచం తరపున మరోసారి కృతజ్ఞతలు. 'జై'  తో పలు అంశాలపై పల్లెప్రపంచం నిర్వహించిన ఇంటర్వ్యూ దిగువన ఇస్తున్నాము. పాఠకుల నుండి ప్రశ్నలను ఆహ్వానించగా కేవలం నీహారిక గారు మాత్రమే ప్రశ్నలు పంపారు. నీహారిక గారు అడిగిన ప్రశ్నలకు బ్రాకెట్లో పేరు ఇవ్వడం జరిగింది.



ప్ర - మీ పేరు?

జ.  జై గొట్టిముక్కల. పూర్తి పేరు పాస్‍పోర్ట్ లాంటి వాటికి మాత్రమే వాడుతాను.

ప్ర - మీ తల్లిదండ్రుల వివరాలు?

జ. మా నాయన మెడికల్ సేల్సుమాన్, చాలా ఏళ్ల కిందటే పోయారు. అమ్మ గృహిణి.

ప్ర - మీ జన్మస్థలం?

జ. హైదరాబాద్.

ప్ర - ప్రస్తుత నివాసం?

జ. హైదరాబాద్

ప్ర - విద్యార్హతలు - విద్యాభ్యాసం వివరాలు?

జ. బీటెక్ (ఎలక్ట్రానిక్స్), ఎంబీయే

ప్ర - మీ వివాహం, ఇతర కుటుంబ వివరాలు?

జ. నా భార్య గృహిణి. ఒకే కూతురు, పదోతరగతి చదువుతున్నది.

ప్ర - మీ ఉద్యోగ వివరాలు?

జ. నేను మార్కెటింగ్, పర్చేస్ & క్వాలిటీ రంగాలలో పనిచేసాను. ప్రస్తుతం ఒక మధ్యతరహా ఐ.టీ కంపనీలోఉన్నాను.

ప్ర - మీ హాబీస్  ?

జ. కాలేజీ రోజులలో క్రికెట్, షటిల్ & టేబుల్ టెన్నిస్ ఆడేవాడిని (ఒక మోస్తారుగానే లెండి). ఇప్పుడు టేబుల్ టెన్నిస్ మాత్రమే. అదీ అప్పుడప్పుడు ఆడడానికి మాత్రమే సమయం దొరుకుతుంది.

కాలేజీలో క్విజ్ & డిబెటులలో చురుగ్గా ఉండేవాడిని. ఇప్పుడు కుదరడంలేదు.

ఆసక్తి కలిగిన విషయం ఏదయినా లోతుగా అధ్యయనం చేయడం నాకు ఇష్టం. ఒకప్పుడు బాగా చదివేవాడిని, ఈమధ్య అంతర్జాలంలో తప్ప పుస్తకాలు చదవడం కుదరడం లేదు.

కొత్త ప్రదేశాలు చూడడం అక్కడి సంస్కృతి / మానవసంబంధాలు తెలుసుకోవడం కూడా ఇష్టమే. ఉద్యోగరీత్యా అనేక రాష్ట్రాలు & దేశాలు వెళ్ళే అదృష్టం కలిగింది కనుక ఇది కొంతవరకు సాదించగలిగాను. గత 8-9 సంవత్సరాలలో కుటుంబంతో కలిసి విహార యాత్రలకు వెళ్ళడం అలవాటు అయ్యింది.

భాషలు నేర్చుకోవడమూ సరదాయే. కన్నడ, ఫ్రెంచ్ & తమిళం కొంతవరకు నేర్వగలిగాను కానీ ప్రావీణ్యం రాలేదు.

డ్రైవింగ్ & కారు సంబంధ విషయాలన్నాఆసక్తి ఎక్కువే. భారతదేశంలో లాంగ్ డ్రైవ్‍లకు అవకాశం అంతగా రాకపోయినా, విదేశాలకు వెళ్ళినప్పుడు తనివి తీరా వందలాది మైళ్ళు బండి తోలుతాను.

ప్ర - మీకు ఇష్టమైన ఆహారం?

జ. వెజిటేరియన్ ఏదయినా ఇష్టమే. శాకాలకంటే పప్పు/చారు ఎక్కువగా తింటాను. పాలు/పెరుగు నచ్చవు. స్వీట్లు కూడా నచ్చవు. కానీ చాకలేటు / ఐస్క్రీం & కరకరగా ఉండే స్నాక్స్ ఇష్టం. ఇటాలియన్, మెక్సికన్ & అరబ్బీ వంటలు కూడా సంతోషంగా తింటాను.

ప్ర - జీవితంలో అన్నింటికన్నా ముఖ్యమైనది ఏది?

జ. సంతృప్తి

ప్ర - మీ జీవితంలో అన్నింటికంటే ముఖ్యమైనదేది అంటే ఏమి చెప్తారు?

జ. పరిశోధన,  జ్ఞానార్జన,  హేతుబద్ద ఆలోచనా విధానం.

ప్ర - మీకు ఇతరులలో నచ్చేవి ఏవి? నచ్చనివి ఏవి?

జ. తమ పనిపై మరియు తమ రంగంలో ఆసక్తి చూపుతూ నేర్చుకునే ప్రతి అవకాశాన్ని సద్వినియోగంచేసుకునేవారంటే నాకు అభిమానం.

మూర్ఖంగా వాదించేవారు నచ్చరు. కొందరు ప్రతిదాన్నిఅతి చేస్తారు. ఉ. మా బాసు అంత వెధవలు ఎవరికీ ఉండరు అంటారు. వీరిది అజ్ఞానం ( వీరు చూసిందే ఒకరిద్దరు బాసులను అనగా కూపస్తమండూకాలు), ఆత్మవంచన లేదా అతిశయోక్తి అయి ఉండాలి. ఇటువంటి వారికి సానుభూతి చూపడం నాకు చేతకాదు.

ప్ర - మీలో మీకు నచ్చేవి ఏవి? నచ్చనవి ఏవి?

జ. నాకు నేర్చుకోవాలనే జిజ్ఞాస & పట్టుదల ఉండడం మరియు సంబంధాలు మెయింటైన్ చేయడం నా అదృష్టంగా భావిస్తాను.

సోమరితనం & కోపిష్టితనం నాలో నాకు నచ్చని అతి పెద్ద విషయాలు.

మతిమరుపు (ఉ. స్నేహితుల పుట్టిన రోజులు గుర్తుండకపోవడం) పెద్ద డ్రా బాక్. ప్రతి విషయాన్ని సక్రమంగా ఉంచుకోవడం ద్వారా కొంతవరకు దీన్నిఅదుపు చేయగలిగాను.

నేను భయంకర సుత్తిగాడినని కొందరు మిత్రుల అభిప్రాయం. నిజమేనేమోనని నాకూ అప్పుడప్పుడు అనిపిస్తుంది.

ప్ర - మీ రోల్ మోడల్ ఎవరు?

జ. రోల్ మోడల్ అంటూ ప్రత్యేకంగా ఎవరూ లేరు. ఆల్బర్ట్ఐన్స్టీన్, బెర్ట్రాండ్రసెల్, ఎడ్వార్డ్డెమ్మింగ్, జోసెఫ్జూరాన్, ఫిలిప్కోట్లర్, పీటర్డ్రక్కర్, అబ్రహాంలింకన్, బాబాసాహెబ్అంబేడ్కర్, లోక్‍నాయక్ జయ ప్రకాశ్‍నారాయణ్, ఎం.ఎస్.స్వామినాధన్, వర్గీస్ కురియన్, బాబాఆంటే, సుందర్ లాల్ బహుగుణ్ , లీఐకోకా, రాల్ఫ్నేడర్, కాళోజీ నారారాయణరావు, నెల్సన్మండేలా, భాగ్యరెడ్డివర్మ, ప్రొఫసర్జయశంకర్, ఎన్నార్నారాయణమూర్తి, నానీపాల్కీవాలా, కత్తిపద్మారావు లాంటి మహనీయులు అంటే ఎంతో గౌరవం ఉన్నావారు నడిచిన బాట నేను ఎంచుకో(లే)ను. కనుక వారు నాకు రోల్మాడల్ అనలేను.

ప్ర - మీకు నచ్చే వృత్తి?

జ. యాదృచ్చికంగా అవకాశం దొరికిన క్వాలిటీ రంగంలో పనిచేయడం చాలా సంతృప్తినిచ్చింది. ప్రాసెస్ అంటే ఏమిటి? వాటి లక్షణాలు ఎలా ఉంటాయి? ప్రతి విషయంలోనూ ప్రాసెస్ ఎలా లాభిస్తుంది?లాంటి ఎన్నో విషయాలు నేర్చుకోగలిగాను. నేను గతంలో చదువు & అనుభవం ద్వారా తెలుసుకున్న మేనేజెమెంట్, మార్కెటింగ్ వగైరా సూత్రాలు నేను అనుకున్నట్టుగా వేర్వేరు కావని, అన్నిటినీ ఒక ప్రాసెస్ నమూనాలో (మాడల్) ఇమడ్చవచ్చని నాకు క్వాలిటీ రంగమే నేర్పింది. అలాగే ఒక విషయాన్ని అధ్యయనం ఎలా చేయాలో & నిర్ణయాలు ఎలా తీసుకోవాలో ఇక్కడికి వచ్చాకే తెలిసాయి.

ప్ర - మీరు డిప్రెషన్ కు గురైనప్పుడు రీచార్జ్ కావడానికేమి చేస్తారు?

జ. నాది థిక్ స్కిన్.  డిప్రెషన్ నా జోలికి వచ్చే ధైర్యం చేస్తుందా?

నాకు కోపం ఎక్కువ. కానీ, కాస్సేపటికే తగ్గిపోతుంది. అయితే నా కోపం ఎక్కువ సార్లు నా మీదే. కోపంగా ఉన్నప్పుడు ఇతరులను అవాయిడ్ చేసే ప్రయత్నం చేస్తాను.

ప్ర - మీ అభిమాన నాయకుడు?

జ. పైన రోల్ మోడల్ ప్రశ్నకు జవాబులో పేర్కొన్నవారందరూ & అక్కడ స్థలాభావంతో రాయనివారందరూ!

ప్ర - మీకు నచ్చిన సినిమా  ?

జ. సాంకేతిక విలువతో & చక్కని స్పీడుతో సాగే సినిమాలన్నీఇష్టమే. అధిక నాంచుడు, అనవసర పిడకల వేటలు లేదా ఓవరాక్షన్ ఉన్న సినిమాలు నచ్చవు. ఇటీవలి కాలంలో సినిమాలు చూడడం చాలా తక్కువయింది. మొన్నీమధ్య చాలా రోజుల తరువాత దియెటరుకు వెళ్లి చూసిన 'జురాసిక్ వరల్డ్'  బాగానే ఉందని అనిపించింది.

ప్ర - మీ అభిమాన నటీ నటులు ఎవరు?

జ. పాతవారిలో అమితాబ్ బచ్చన్, ఇప్పటి వారిలో ఖాన్త్రయం. తెలుగులో ఎస్వీరంగారావు, ఇప్పటి వారిలో మహేష్ బాబు.

ప్ర - మీ అభిమాన రచయిత ?

జ.  చాలామందే ఉన్నారు. కనుక చాంతాడంత సూచీ ఎందుకులెండి:)

ప్ర - మీకు నచ్చే రచనలు?

జ. హాబీ ప్రశ్నలో చెప్పినట్టు "ఆసక్తి కలిగిన విషయం ఏదయినా లోతుగా అధ్యయనం చేయడం నాకు ఇష్టం. ఒకప్పుడు బాగా చదివేవాడిని, ఈ మధ్య అంతర్జాలంలో తప్ప పుస్తకాలు చదవడం కుదరడం లేదు"

ప్ర -.మీరు సమాజసేవకు సమయం ఇవ్వగలరా? (నీహారిక)

జ నాకు సమాజసేవ అంటే ఏమిటో కూడా పెద్దగా తెలీదు:) కుటుంబ & ఉద్యోగ బాధ్యతల మూలాన ఇతర వ్యాపకాలు ఏవయినా ప్రస్తుతానికి కష్టమండీ.

ఈరోజు పెద్ద పెద్ద ప్రైవేటు బడులలో కూడా స్కూల్ బస్ డ్రైవర్ కంటే ప్రాధమిక టీచర్ల జీతం తక్కువ ఉండడం మన దౌర్భాగ్యం. ఎందరో ఉపాధ్యాయులు ఉన్న కుటుంబంలో పుట్టిన నాకు ఈ దారుణాన్ని ఎలా మార్చాలో అనిపిస్తూ ఉంటుంది. కుదిరితే భవిష్యత్తులో ఈ దిశగా పని చేస్తాను.

బాలల హక్కులు (ఉ. తలతిక్క పోటీ చదువులు) & భావి తరాల హక్కులు (ఉ. పర్యావరణ రక్షణ) కూడా నాకు నచ్చే విషయాలు. ఏమయినా టైము దొరకాలి!

ప్ర -. తెలంగాణా విభజన తరువాత మీరు సంతోషంగా ఉన్నారా? (నీహారిక)
జ తెలంగాణా ఆవిర్భావం (విభజన కాదండోయ్!) అనే ఒక చారిత్రిక ఘట్టానికి ప్రత్యక్షసాక్షిని కావడం నా అదృష్టం. ఇక సంతోషం అనేది రిలేటివ్, సంపూర్ణ తెలంగాణా రానందుకు పూర్తి సంతోషం అయితే లేదు.

ప్ర - జై వాదించారు అంటే ఖచ్చితంగా ఆంధ్రాకు వ్యతిరేకంగా మాట్లాడుతారు...... అంటే మీరేమి చెపుతారు?

జ. ఇతర రాష్ట్రాల ప్రయోజనం కంటే నాకు తెలంగాణా ముఖ్యం. నాకు మిగిలిన 27 రాష్ట్రాలెంతో ఆంధ్రా అంతే, ప్రత్యేక ప్రేమ / ద్వేషం రెండూ లేవు. అన్యాయం జరగనంత వరకు నేను తెలంగాణా ప్రయోజనానికి అనుకూలం. ఉ. ఆల్మాటీ వివాదంలో కర్నాటక వైపు న్యాయం ఉంది కనుక నేను తెలంగాణా వైపు నిలబడలేదు.

మరో రెండు ముఖ్య విషయాలు గమనించాలి :

1. అనేక విషయాలలో నేను సంబందిత అంశం (ఉ. సాగునీరు) పరిశోదించాకే స్టాండ్ తీసుకున్నాను. ఇలాంటి కేసులలో నా వాదన వెనుక ఉన్న విషయాలన్నీ ముందు పెడ్తాను. వాటిని విమర్శించలేని వారు నన్ను టార్గెట్ చేస్తే అది వారి విజ్ఞతకే వదిలేస్తాను.

2. నాకు బొత్తిగా తెలియని విషయాలు (ఉ. గిర్గ్లానీ) జోలికి నేనెప్పుడూ పోలేదు, మున్ముందు పోను కూడా.

ప్ర - మీకు NTR అన్నా, తెలుగుదేశం అన్నా బద్ధ వ్యతిరేకమా? ఆంధ్రా ప్రాంతం అంటేనే జై కు గిట్టదు అనే విమర్శకు మీ సమాధానం?
జ.  కారంచేడు దమనకాండ & బషీర్బాగ్ కాల్పులు, టీ.డీ.పీ కి మాయని మచ్చలు. ఎన్టీఆర్ / చంద్రబాబు / టీడీపీ భజనపరులు చేసే హైపు చూస్తే అప్పుడప్పుడూ కాస్త విసుగేస్తుంది. పార్టీవారు చెప్పుకోవడం వేరేకానీ తటస్తులమనేవారు కూడా వంత పాడడం విడ్డూరంగా అనిపిస్తుంది. ఇవి మినహా నాకు ఎన్టీఆర్ / చంద్రబాబు / టీడీపీ అంటే ప్రత్యేకమయిన ద్వేషం లేదు. నేను ఆంధ్రకు వ్యతిరేకం కాదని పైనే చెప్పాను,మళ్ళీ విపులీకరణ అవసరం లేదు.

ప్ర - మీ లక్ష్యం ఏమిటి?

జ. నిరంతరాన్వేషణ నా మార్గం అనుకుంటాను. కనుక లక్ష్యమంటూ లేదు. నా వల్ల కొంత నేర్చుకున్నామని దానితో తమకు కొద్దో గొప్పో ప్రయోజనం కలిగిందని కొందరయినా అనుకోవాలనే కోరిక మాత్రం ఉంది.

ప్ర – మీకు తెలుగులో బ్లాగు లేకపోవడానికి కారణం?

జ. నాకు తెలుగు రాయడం అంత బాగా రాదు. తొలుత కామెంట్లు కూడా ఇంగ్లీషులో రాసేవాడిని. శ్యామలీయం మాస్టారు లాంటి పెద్దల ప్రోత్సాహంతో నెమ్మదిగా తెలుగులోవ్యాఖ్యలు రాసే సాహసం చేసాను.

పైగా నా బ్లాగులలో అభిప్రాయం తక్కువ (లేదా సున్నా) & అధ్యయన ఫలితాలు ఎక్కువ (లేదా దాదాపుగా మొత్తం) ఉండాలని అని నా తపన. అధ్యయనం చేసే ఇంగ్లీషులోనే బ్లాగు రాస్తే నాకూ సులువు. మీ ప్రోద్బలంతో ఒకసారి ఆంగ్ల టపాను అనువాదం చేసాను. కానీ సోమరితనం చేత మళ్ళీ చేయలేదు.

ఒకవేళ భవిష్యత్తులో తెలుగులో రాసినా సెపరేట్ బ్లాగు పెట్టకపోవచ్చు.

ప్ర - మీ బ్లాగుల పేర్లు?

జ. Jai's blog -  jaigottimukkala.blogspot.in

ప్ర - మీ బ్లాగుల లక్ష్యం ఏమిటి?

జ. ఏముందండీ! 'తెలిసింది పంచుకోవడం', 'అవతలివారి దగ్గర తెలుసుకోవడం' - ఈరెండే.

ప్ర - మీకు బ్లాగు వ్రాయాలని కోరిక ఎలా కలిగింది?

జ. నేను సోషల్మీడియాలో లేను. అప్పుడప్పుడు బ్లాగులు చదివేవాడిని. కామెంట్లు పెట్టడం మొదలుపెట్టాక అవేవో బానే ఉన్నట్టున్నాయి కనుక నేనే టపాలు రాస్తే పోలా అనిపించింది. అప్పటిలో వ్యాఖ్యలకు టపాలకు ఉన్న భూమ్యాకాశాల తేడా తెలీక ఇరుక్కున్నాను :)

తెలంగాణా నదీ జలాలు & సాగునీటి వాటా అంశాలపై నేను సుదీర్ఘ అధ్యయనం చేసాను. అది ముందు పుస్తకంగా వేద్దామనుకున్నాను. ఆ ప్రక్రియ కొంచం కొలిక్కి వచ్చేసరికి బ్లాగులతో పరిచయం ఏర్పడింది కనుక ఈ మాధ్యమం బాగుందనిపించింది. నేను పుస్తకం రాస్తే ఎందరు చదువుతారు? అంతకంటే ఎక్కువ మందే టపాల ద్వారా రీచ్ అవుతారనుకున్నా.

ప్ర -  మీ బ్లాగు అనుభవాలు?

జ. పెద్దగా ఏమీ లేవండీ. అనుకున్నంత నేర్చుకోలేకపోయానని మాత్రం అనిపిస్తుంది. తెలంగాణా నదీ జలాలు & సాగునీటిమీద మొదలుపెట్టిన సిరీస్ మారిన  పరిస్తితుల దృష్ట్యా మధ్యంతరంగా ఆపేయడం బాధ కలిగించింది. మంచి మిత్రులు పరిచయం అవడం అనే పాజిటివ్ విషయం చాలా ఆనందాన్నిఇచ్చింది.

ప్ర - తెలుగు బ్లాగర్లకు మీరిచ్చే సలహాలు ఏమిటి?

జ. మీరు నమ్మిన విషయాన్ని అయినంత బలంగా స్పష్టమయిన వాదనతో చెప్పండి. ఇతరుల స్పందనను నిశితంగా పరిశీలించి వాటిలోమంచిని తీసుకోండి. అయితే ఈ క్రమంలో వ్యక్తిగత నిందలకు&దిగజారుడు భాషకు తావు ఇవ్వకండి.

ప్ర - మీ బ్లాగు పోస్టులలో మీకు నచ్చినవి?

జ. దాదాపు అన్నీ ఇష్టమే. ఎంతో పరిశ్రమ చేసి రాసిన తెలంగాణా నదీ జలాలు & సాగునీరు సిరీస్ టపాలంటే ప్రత్యెక అభిమానం. అలాగే మా తాతాజీ గురించి రాసిన టపా అన్నాఇష్టం.

ప్ర - ఇతర బ్లాగులలో మీకు నచ్చినవి?

జ. మన బ్లాగర్లలో నిజాయితీ, పరిశ్రమ, చక్కని శిల్పం, వాదనా పటిమ ఉన్నవారే అత్యధికం. విషయాల ఎంపికలో కూడా మాంచి రేంజు కనిపిస్తుంది. కొందరు బ్లాగర్లు దాదాపు సెలబ్రిటీలు స్థాయికి ఎదిగారన్న వాస్తవం మనకు గర్వకారణం. డజన్ల కొద్దీ బ్లాగర్ల వందలాది టపాలు ఉన్నాయి. కనుక అన్నిటినీ చెప్పడం కష్టం.

ప్ర - సోషల్ మీడియాలో బ్లాగులు ,ఫేస్ బుక్ వంటి వాటిలో భావప్రసారానికి ఏ వేదిక బాగుంటుంది?

జ. ఫేస్‍బుక్ లాంటి వాటిలో నేను లేను కనుక బ్లాగులే బెస్ట్ అంటా.

ప్ర - బ్లాగుల వల్ల ఉపయోగాలేమని మీరు అనుకుంటున్నారు?

జ. జ్ఞానార్జన, కొత్త స్నేహితులు & శ్రేయోభిలాషులు

ప్ర - నేటి మీడియాలో రావలసిన మార్పులు ఏమిటి?

జ. ముందే అన్నట్టు మీడియా ఒక అద్దం, అంచేత ముఖాన్ని తుడవడం ముఖ్యం. వినియోగదారుల అవసరాలు మారితే దుకాణాలు వాటంతటికి అవే మారుతాయి.

ప్ర - ఇతరులను నొప్పించకుండా మాట్లాడాలంటే ఏమి చేయాలి?

జ. సాధ్యమయినంత వరకు లేదా కావాలని ఇతరుల మనసు నొప్పించకూడదు. కానీ ఎవరు నొచ్చుకుంటారో అని ఆలోచిస్తూ మాత్రం కట్టడి చేసుకోవద్దు. 'Do unto others what you wish them to do for you'. దీన్నే సల్మాన్ ఖాన్ సినిమాలో उतनाही मारो जितना खुद खासकते हो డయలాగ్ అనువాదం 'ఎదుటివారు మనతో ఎలా ఉండాలనుకుంటామో, మనమూ అలాగే ఉండాలి' అనే సూత్రం పాటిస్తే బాగుంటుంది.

ప్ర - వ్యంగ్యానికి, కించపరచడానికి తేడా ఏమిటి?

జ. సరదాకి ఆంటే వ్యంగ్యం అవతలి వారు నోచ్చుకోవాలన్న ఉద్దేశ్యంతో ఆంటే కించ పరచడం. అయితే సల్మాన్ ఖాన్ సూత్రం మరిచిపోకండి!

ప్ర - నేటి యువతకు మీరిచ్చే సలహాలు ఏమిటి?

జ. గతమెంతో ఘనకీర్తి కలిగినదని భవిష్యత్ అంధకారమని అనుకునే ఆలోచనా సరళిని నేను సమర్ధించను. ప్రతి తరం (సగటుగా) ముందటి తరం కంటే ముందంజలో ఉంటుందని, అలా ఉండడం వల్లే సమాజ పురోగమనం సాధ్యం అయిందని నా ప్రగాఢ విశ్వాసం.

నా కంటే అన్నివిధాలుగా ముందుకు వెళ్ళే యువతకు నేను సలహా ఇచ్చేంత గొప్పవాడినా? ఒకవేళ ఇవ్వాల్సి వస్తే "నువ్వు నువ్వుగా ఉండు. ఇతరులను సలహాలు అడగొద్దు, ముఖ్యంగా నిన్నటి మనుషుల మాటలతో నీ స్వప్నాలకు కళ్ళెం వేసుకోకు" అనే చెప్తా!

ప్ర - ప్రస్తుత రాజకీయాలపై మీ అభిప్రాయం?

జ. రాజకీయం, సినిమా, సాహిత్యం & ప్రచార ప్రసార మాధ్యమాలు అన్నీ కూడా అద్దాలే. ఘాలిబ్ "జీవితమంతా ఒకే తప్పు చేస్తూ వచ్చావు, ధూళి ముఖంపై ఉండగా అద్దాన్నితుడుస్తూ వచ్చావు" అన్నట్టు వీటిని నిందిస్తే ప్రయోజనం ఏమిటి?

ప్రస్తుత రాజకీయం మరీ ఘోరం అన్న దురభిప్రాయం లేదు. ఇంతక ముందు చెప్పినట్టు మంచంతా గతంలోనే ఉండిందన్నసూక్తిముక్తావళి నేను ఒప్పుకోను.

రాజకీయాలు మెరుగుపరచాలంటే "మంచివారు" రంగంలో దిగాలన్న సిద్దాంతం తప్పు. జీవితంలో రాజ్య ప్రమేయ ప్రభావాలు తగ్గడమే సరయిన మార్గం.

రాజకీయాలంటే పార్టీలు & ఎన్నికలు అని కొందరి భ్రమ. పట్టణ ప్రాంత "అక్షరాస్య", ఎగువ మధ్య తరగతి మగ అగ్రవర్ణ ఆలోచనా విధానమే ఈ భ్రమకు కారణం. దీన్నించి బయటికి వస్తే తప్ప రాజకీయ నిజ స్వభావం అర్ధం కాదు. అర్ధమే కానిదాన్నిశాసించడం లేదా మార్చుకోవడం ఎలా కుదురుతుంది?

ప్ర - తె.రా.స లోకి వస్తున్న కప్పగంతులపై మీ కామెంట్?
జ.  కుటుంబ పాలన, నిరంకుశ ధోరణి, కులతత్వం, బంధుప్రీతి, ఫిరాయింపులు వగైరాలు అన్నిచోట్లా అన్నిపార్టీలలోనూ ఉండేవే కనుక అతి కానంతవరకు పట్టించుకోను. 1953లో టంగుటూరి ప్రకాశంతో మొదలయిన ఫిరాయింపులు ఇప్పుడూ తలసాని / ఎస్పీవై /సురేష్ప్రభు వగైరాలు కొనసాగిస్తున్నారు.

ప్ర - కె.సి.ఆర్ ని విమర్శిస్తే తెలంగాణాను విమర్శించినట్లా?
జ. కాదు. అయితే తెలంగాణాను నేరుగా ఎదురించలేని వారు కెసిఆర్ / తెరాసలను అప్పుడప్పుడూ టార్గెట్ చేస్తారు. నిజానికి కె.సి.ఆర్ వల్లే ఉద్యమం / రాష్ట్రం వచ్చిందని నమ్మే (చెప్పే) వారిలోఅత్యధికులు తెలంగాణా వ్యతిరేకులే.

ప్ర - తెలంగాణా వల్ల కె.సి.ఆర్ లాభపడ్డాడా? కె.సి.ఆర్ వల్ల తెలంగాణా ఉద్యమానికి లభ్ది జరిగిందా?
జ. కె.సి.ఆర్ / తె.రా.స వల్ల తెలంగాణా ఉద్యమానికి జరిగిన లాభం కంటే ఎన్నోరెట్లు ఉద్యమం వల్ల కె.సి.ఆర్ /తె.రా.స లబ్ది పొందారు.

ప్ర - కె.సి.ఆర్ పాలన ఎలా సాగుతున్నది?
జ. బీజీపీ ప్రభుత్వానికి మల్లేనే వీరేదో పొడిచేస్తారని నాకు పేద్ద అపోహలు ఎప్పుడూ లేవు కనుక ఊహించినట్టే ఉందని చెప్పక తప్పదు.

చెరువుల పునరుద్దీకరణ, తాగునీటి ప్రాజెక్టు, విద్యుత్ రంగం ఓ మోస్తరుగా (కనీసం ఆరంభంలో) బానే ఉన్నట్టున్నాయి.

ప్రాధమిక విద్య, నదీ జలాల వాటా విషయాలు మొదలు కూడా పెట్టక పోవడం బాలేదు. మానిఫెస్టోలో వాగ్దానం చేసిన రాష్ట్రస్థాయి సలహా దారుల మండలి అమలు చేయకపోవడం దారుణం.

ప్ర - కె.సి.ఆర్ కుటుంబ పాలనకు , చంద్రబాబు కుటుంబ పాలనకు తేడా ఉన్నదంటారా?
జ. "కప్పగంతుల" ప్రశ్నలో జవాబు చెప్పాను.

ప్ర -.తెలంగాణా ఇవ్వకముందు ఎవరైతే ఎమ్మెల్యేగా ఉన్నారో వారినే తిరిగి తెలంగాణాఎమెల్యే లుగా ఎంపిక చేసారు, ఎవరి నియోజక వర్గ అభివృద్ధి వారే చేసుకోవాలి. కానీ, తెలంగాణా అభివృద్ధికి ఆంధ్రులు ఎలా బాధ్యులవుతారు? ఎందుకు? (నీహారిక)
జ మూడో వంతు కంటే తక్కువ మంది మాత్రమె సిట్టింగులని దాదాపు సగం మంది మొట్ట మొదటిసారి గెలిచారని నా అంచనా. అంచేత ఎం.ఎల్.ఏగా ఉన్నవారే మళ్ళీ గెలిచారని అనడం సరికాదు. తెలంగాణా అభివృద్ధి బాధ్యత ఆంధ్రులది అని నేను ఎప్పుడూ అనలేదు. ఇకపోతే ఒక నియోజకవర్గ అభివృద్ధికి పూర్తి /ప్రధాన బాధ్యత ఎం.ఎల్.ఏ అనే వాదన మింగుడుపడడంలేదు.

ప్ర - ప్రాంతీయ పార్టీలవల్ల దేశ సమగ్రతకు భంగం వాటిల్ల్లుతుందనే ఆరోపణలపై మీ అభిప్రాయం?
జ. అన్నాదురై, ఎమ్జీఆర్, ఎన్టీఆర్, ములాయం, మమత వగైరాలు రంగంలో దిగినప్పుడు ఇవే విమర్శలు వచ్చాయి. అవి నిజం కాదని ఇప్పుడు తేలిపోయింది కదా.

ప్ర - ఆంధ్ర ప్రదేశ్ విభజన సక్రమమైన పద్ధతిలో జరిగిందని మీరు భావిస్తున్నారా? (నీహారిక)
జ.  ఆంద్రప్రదేశ్ ఏర్పాటే తప్పుడు కారణాలతో అన్యాయాన్ని రుద్దడడం కోసం జరిగింది. ఇటీవలి తెలంగాణా ఆవిర్భావం గత అన్యాయాన్ని పూడ్చలేదు పైగా ఆంధ్రా లాబీయిస్తుల పుణ్యమా అంటూ ఇంకా పూర్తి రాష్ట్రదర్జా ఇవ్వలేదు. ఉదాహరణకు సెక్షన్ 8. తత్తిమ్మా విషయాలలో ఆక్షేపించాల్సిన పనిలేదు.

ప్ర - కాంగ్రెస్ తెలంగాణా ఇచ్చి ఉండకపోతే బీ జే పీ తెలంగాణా ఇచ్చేదా? (నీహారిక)
జ. తెలంగాణా ఆవిర్భావం చారిత్రిక అనివార్యం అయ్యాక  కాంగ్రస్, బి.జె.పి ఎవరైనా తలదించక తప్పదు.

ప్ర - విభజన అనివార్యం అని తెలిసినపుడు ఎటువంటి పద్ధతిలో విభజించి ఉండవలసినది అని మీరు భావిస్తున్నారు? (నీహారిక)
జ. మీరు అడుగుతున్నది కేంద్రం గురించా? ఆంద్ర పార్టీలు గురించా?

కేంద్రం అవసరానికి మించి నాంచారని & ఇంకా అణిచివేసే / దారి మళ్ళించే ప్రయత్నం చేసారని నా అభిప్రాయం. ఆంద్ర పార్టీలు అగ్గికి ఆజ్యం పోసి పబ్బం గడుపుకుందామనే విఫల ప్రయత్నం చేయడం బాధాకరం.

తెలంగాణా ఏర్పాటు అనివార్యం అని ప్రజలను సంసిద్ధులు చేసే బాధ్యత ఆంద్ర పార్టీలు తీసుకోవని డిసెంబర్ 9 తెలిసిపోయింది.

తెలంగాణా ఇవ్వాలన్న మానిఫెస్టో ఆధారంగా పోటీచేసి తీరా ఇచ్చాక యూ-టర్న్తెసుకోవడం/రెండు నాలుకలతో మాట్లాడడం దివాలాకోరుతనానికి నిదర్శనం.

కనీసం అప్పటినుండయినా ఆపనిని (కొందరు మినహా) ఆంద్ర మేధావులు & బుద్దిజీవులు చేయకపోవడం ఆంద్ర రాష్ట్ర భవిష్యత్తు పయనంపై ప్రశ్నార్ధకాలు రేపుతుంది.

ప్ర -.మళయాళీలు, తమిళులు అని సంబోధిస్తాం అలాగే ఆంధ్రులు,తెలగాణ్యులు అంటున్నారు ఇది మీకు ఎలా ఉంది? (నీహారిక)
జ. నేను మామూలుగా ఆంధ్రోళ్లు / తెలంగానోళ్ళు అంటాను. మీరు చెప్పినట్టు పిలిచినా పెద్దగా అభ్యంతరం లేదు.

ప్ర - తెలంగాణా సమస్యని సోనియా పరిష్కరించినట్లు బీజేపీ పరిష్కరించేదని మీరుభావిస్తున్నారా? (నీహారిక)
జ ముందే చెప్పినట్టు తెలంగాణా ఆవిర్భావం చారిత్రిక అనివార్యం కనుక కాంగెస్, బి.జె.పి ఎవరయినా తలదించక తప్పేది కాదు. కాంగ్రెస్ వారు మాజీ రాష్ట్ర అవశేషంగా మిగిల్చిన సెక్షన్-8 లాంటి వాటిని తీసేసి సంపూర్ణ తెలంగాణా తెచ్చేవారా? అనే ఊహాగానం ఇప్పుడు అవసరం కాదేమో?

ప్ర -.భారత దేశంలో ఆర్టికిల్ 370 వంటి ఎన్నో సమస్యలు ఉండగా మేము అధికారంలోకి వస్తే తెలంగాణా ఇచ్చి తీరతాము అని బీజేపీ ఎందుకు ప్రకటించింది? (నీహారిక)
జ ఆర్టికల్ 370 దేశంలో అతి పెద్ద సమస్యా?నిజాం భారతదేశంతో కాలు దువ్వకుండా ఉంటె కాశ్మీరుకు చిక్కిన ప్రత్యెక హోదా & సొంత సంవిధానం మాకూ దొరికేవని అనుకుంటా:)

ప్ర -.అధికారంలోకి వచ్చిన తరువాత బీజేపీ పనితీరు ఎలా ఉంది? (నీహారిక)
జ వీరేదో పొడిచేస్తారని నాకు పేద్ద అపోహలు ఎప్పుడూ లేవు కనుక ఊహించినట్టే ఉందని చెప్పక తప్పదు. నిజానికి బీజేపీ మానిఫెస్టో అంటూ ఏమీ లేదు. నరేంద్రమోడీ గుజరాత్ నమూనాయే దేశమంతా అమలు చేస్తామనే వారు చెప్పారు. గుజరాత్ రాష్ట్రంలో ప్రత్యెక కారణాల వల్ల చెల్లుబాటు అయిన నమూనా దేశం మొత్తానికి వ్యాపింప చేయడం సులభం కాదనే వాస్తవాన్నిఇప్పటికయినా గుర్తిస్తే మంచిది.

ప్ర - స్వచ్చ భారత్ అమలుతీరుపై మీ అభిప్రాయం? (నీహారిక)
జ అమలు గురించి తెలీదండీ. చేస్తున్నంత హడావుడి అవసరమా? అని డౌట్లు మాత్రం పోవడం లేదు.

ప్ర -.ముఖ్యమంత్రి గానీ ప్రధాన మంత్రి కానీ 10 సంవత్సరాలకు మించి పనిచేయకూడదన్నఅభిప్రాయం సరయినదేనా? (నీహారిక)
జ ముందే చెప్పినట్టు రాజకీయం సమాజాన్ని శాసించేవారికి అద్దం పడుతుంది తప్ప తానే శాసించదు. రష్యాలో పుట్టిన వహారం ఏమయింది?

ప్ర - ప్రధాని,రాష్ట్రపతి పదవులకు ఉన్నత విధ్యాభ్యాసం,వయోపరిమితి ఉండనవసరం లేదా? (నీహారిక)
జ ప్రజా ప్రతినిధులకు విద్యాభ్యాస అర్హతలు లేదా గరిష్ట వయోపరిమితి విధించడం అసంవిదానికమే కాక ప్రజాస్వామ్యానికి గొడ్డలిపెట్టు.రాష్ట్రపతి అంటారా రబ్బర్ స్టాంపే కదండీ. :)

ప్ర -.అభివృద్ధివాదం ఉంటే సామ్రాజ్యవాదం ఉండకూడదా? (నీహారిక)
జ. ఇంతకముందు చెప్పినట్టు ప్రతి తరం (సగటుగా) ముందటి తరం కంటే ముందంజలో ఉంటుంది, అలా ఉండడం వల్లే సమాజ పురోగమనం సాధ్యం. అభివృద్ధి మానవ నైజంలో అంతర్భాగం కనుక ఎటువంటి వ్యవస్తలో అయినా అభివృద్ధి తప్పనిసరి. కాకపొతే ఎంచుకున్న వ్యవస్థ అభివృద్ధి గతిని, దిశను & ఫలితాల పంపకాన్ని నిర్దేశిస్తుంది. సామ్రాజ్యవాదం ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తే అభివృద్ధి సదరు సామ్రాజ్యవాదుల ప్రయోజనాల తరువాతే మనకు లాభం చేస్తుంది.

ప్ర -.సామ్యవాదం అంటే ఏమిటి? (నీహారిక)
జ. సామ్యవాదం అంటే ఏమిటో సామ్యవాదులకే సరిగ్గా తెలీదు :)
లక్ష్యానికి మాత్రమే ప్రాధాన్యత ఇచ్చి మార్గాన్ని విస్మరించడం సోషలిజం స్వభావం. అంచేత నేను సోషలిస్టుని కాను.

ప్ర -.సామ్యవాదం ఇండియాకి సరిపడుతుందా? (నీహారిక)
జ సరిపోదు, ముందే చెప్పినట్టు సామ్యవాదం లక్షాన్ని వివరించినంతగా అక్కడికి ఎలా చేరాలో చెప్పదు. ప్రతి నమూనా వాస్తవాన్ని సరళం చేసే ప్రయత్నంలో కొద్దోగొప్పో వక్రీకృతం అవుతుంది. నిజానికి ఏ విధానం కూడా ఎక్కడా యధాతధంగా సరిపోదు. No model is correct, some are useful at times. లేబుళ్ళకు బందీ కాకుండా మన ఆర్ధిక సాంఘిక నైసర్గిక పరిస్తితుల బట్టి ఎటువంటి నమూనా కోరుకున్న ఫలితాలకు చేరువగా తీసుకెళ్ళుతుందో దాన్ని ఎంచుకోవాలి. ఇది కూడా మారుతున్న కాలంతో మారకపోతే నిన్నటి లక్ష్యాలను సాదించినా ఆట్టే ప్రయోజనం ఉండదు.

ప్ర -.కమ్యూనిజం లో ప్రధానమైన లోపాలేమిటి? (నీహారిక)
జ సోషలిజం లాగే కమ్యూనిజం కూడా పాటిస్తామని చెప్పుకునే వారికే సరిగ్గా తెలీదు:) కమ్యూనిజం రాజకీయ విధానం కాదు. హెగెల్ గతితార్కికాన్ని రికార్డో శ్రమ-విలువ-పెట్టుబడి అనుబంధాన్ని రెంటినీ కలబోసి ఆర్ధిక సూత్రాల ఆధారంగా చరిత్ర దశను ప్రెడిక్ట్ చేసే ఒక థియరీ. రాజకీయాన్ని ఆర్ధిక రంగం శాసిస్తుందని చెప్పడం, అలాగే ఆర్ధిక వ్యవస్తలో నాలుగు ప్రధాన ఉత్పత్తి / విలువ ఫాక్తర్లను సరిగ్గా గుర్తించడం కమ్యూనిజంలోని గొప్ప విషయాలు. అయితే ప్రకృతి (land),  శ్రమ (labor), పెట్టుబడి (capital), సమన్వయం (organization, నిజానికి management ఆంటే బెటర్) అన్న ఫాక్తర్లలో ఆధిపత్యాలు ఎలా మారుతాయో అంచనా వేయడంలో మార్క్స్ ఘోరంగా విఫలం చెందాడు. ఆయన అంచనా వేసినట్టు పెట్టుబడి స్థానం శ్రమ తీసుకోలేదు సరికదా అనూహ్యంగా ఆర్గనైజేషన్ పైకి ఎదిగింది. మార్క్స్ తన కాలంలో అంచనా వేయడానికి ముఖ్య కారణం అప్పటిలో యజమానులే మేనేజర్లుగా ఉండడం, అంచేత మేనేజ్‍మెంట్ ప్రభావాన్ని ఆయన అర్ధం చేసుకోలేకపోవడం. ఆ తరువాత వచ్చిన మార్క్సిస్టు మేధావులు డాస్ కేపిటల్ పరిధిని దాటి ఆలోచించలేక పోయారు.

ప్ర -.అధ్యక్షతరహా పాలనపై మీ అభిప్రాయం? (నీహారిక)
జ  మంచి అభిప్రాయం లేదు. రష్యా, శ్రీలంక, టర్కీ వగైరాలు చూసాము కదా. ప్రస్తుత పార్లమెంటరీ వ్యవస్థ రాజ్యాంగంలో మార్చలేని బేసిక్ స్ట్రక్చరులో భాగం కనుక ఇది జరగని విషయం.

ప్ర - పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థను మీరు సమర్ధిస్తారా?
జ. ఏదో ఒక ఇజం తొడుక్కోవాల్సిందే అంటే నేను స్వేచ్చావాదిని. (libertarian). నేను పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థ మూల సూత్రాలను ఖచ్చితంగా సమర్తిస్తాను. అయితే కొద్దో గొప్పో లెవల్ ప్లేయింత్ ఫీల్ లేకుండా ఫలితాలు రావు. వ్యవస్తీకృత అసమానతలు ఉన్నంత వరకు ఇది కుదరదు. మన గొడవంతా దీని కోసమే!

ప్ర -విదేశీయులు ఇండియాని పరిపాలించకూడదు అనేటట్లయితే జిందాల్ అమెరికా అధ్యక్ష పదవికి పోటీ చేయడం సరి అయినదేనా? (నీహారిక)
జ  బాబీ జిందాల్ అమెరికాలోనే పుట్టాడు కనుక ఆయనకు సోనియాకు పోలిక లేదు.

ప్ర - 'సాహిత్యం' అనే పదానికి నిర్వచనం చెప్పగలరా?

జ. మీరు నా పరిధికి మించిన ప్రశ్నఅడుగుతున్నారు. అల్పుడిని వదిలేయండి మిత్రమా!

ప్ర - 'సాహిత్యం' ద్వారా మనిషి ప్రవర్తనలో వచ్చే మార్పు ఏమిటి?

జ. సాహిత్యం వల్ల ప్రవర్తనలో ఎటువంటి మార్పూ రాదు. ఏదయినా ఆలోచన వల్లే వస్తుంది. పున్నమికో అమావాస్యకో ఒక్కోసారి సాహిత్యం వల్ల కొంచం ఆలోచన లేవనెత్తే అవకాశం రావొచ్చు అంతే.

ప్ర – కులం - మతం పై మీ అభిప్రాయం?

జ. ఆస్తికత్వం ప్రశ్నతో కలిపి జవాబిస్తాను

ప్ర - ఆధ్యాత్మికతకు మీరిచ్చే నిర్వచనం?

జ. ఆస్తికత్వం ప్రశ్నతో కలిపి జవాబిస్తాను

ప్ర - మీరు ఆస్థికులా?నాస్తికులా? దేవుడు లేదా దైవత్వం అనే అంశానికి మీరిచ్చే నిర్వచనం?

జ. నేను నాస్తికుడిని. ఒకప్పుడు కాస్త అమాయకంగా "నమ్మడం నమ్మకపోవడం వ్యక్తిగతం. రెండిటి వల్లా లాభం నష్టం ఏమీలేవు" అనుకునేవాడిని. అది సరయిన అప్రోచ్ కాదనీ, ఆస్తికత్వం అన్నది మానవాళికి & మనుష్య స్వేచ్చకు ప్రమాదకరమని, అలాగే చర్య-పర్యవసానం (cause & effect) సంబందాలను కాలరాచే (దురదృష్టం కొద్ది సఫలం అవుతున్న) భయంకర ప్రయత్నమని కాలక్రమంలోఅర్ధం చేసుకున్నాను.

మానవుడి మనసులో తెలియని విషయాల పట్ల భయభ్రమల కలయికే దేవుడు. వాటిని కేష్ చేసుకొని బలవంతులకు ప్రయోజనం చేకూర్చే వ్యవస్తీకృత విధానమే మతం.

అటువంటి బలవంతుల ఆలోచనలకు, వారు కోరుకున్న ఆచార వ్యవహారాలకు హేతువుకు ఇమిడినా ఇమడకపోయినా "సంఘం" పేరుతో వేసే ఆమోదముద్ర పేరే ధర్మం.

ప్ర - కులం పై మీ అభిప్రాయం చెప్పలేదు. ప్రస్తుతం మన దేశంలో కుల పరమైన ఉద్యమాలు నిర్వహిస్తున్నవారు నిజంగా కుల నిర్మూలనకు ప్రయత్నిస్తున్నారా? వాటిని అడ్డం పెట్టుకుని వారు నేతలుగా ఎదగడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారా? కుల సమస్య పరిష్కారానికి మీరు చెప్పే సూచనలు ఏమిటి?
జ.  ఆస్తికత్వం ప్రశ్నతో ఇతర సంబందిత అంశాలను చేర్చడం వలన మిస్ అయ్యాను ఉద్దేశ్యపూర్వకంగా కాదండీ. కులం ఇతర మతాలకు / దేశాలకు లేని ప్రత్యేక వ్యవస్థ. సమాజంలో ఆధిపత్య వర్గాలకు పెద్దపీట వేయడం తప్ప మరోటి కాదు. కొందరు అన్నట్టు కులం మూలాలు ఒకవేళ శ్రమ విభజన అయినా కూడా (నాకు ఈ వాదన పెద్దగా నమ్మబుద్ధి కాదు) శాశ్వత జన్మాధార విభజన అన్యాయం.

ఉద్యమకారులు కూడా సమాజంలో భాగమే, అందరిలాగే వారికీ మంచి-చెడులు ఉంటాయి. చిత్తశుద్ధి ముఖ్యమే అయినా ఆశయ పరిమాణం మరిచిపోలేము. ఎవరి కడుపూ నింపని ఆశయం కోసం పూర్తి పట్టుదల & చిత్తశుద్ధితో చేసే ఉద్యమం కన్నా జనహితం కోసం సగం సగంగా చేసే ఉద్యమం మెరుగయిన ఫలితం ఇస్తుంది.

కులం పేరుతొ ఉద్యమాలు చేస్తున్న వారందరికీ చిత్తశుద్ధి ఉందా? లేదా? అనే ప్రశ్నకు సమాధానం అవసరమా? కొందరయినా, కొంతయినా పోరాటం చేస్తే పురోగతి ఉంటుంది కదా?

ప్ర - ప్రయివేటు రంగంలో రిజర్వేషన్లు కల్పించాలన్న డిమాండ్ సరయినదేనా? 
జ. కాదు, రాజ్యాంగ విరుద్దం కూడా.

ప్ర - రిజర్వేషన్ల విధానంలో రావలసిన మార్పులున్నాయా? రిజర్వేషన్లు ఇంకా ఎంత కాలం కొనసాగించాలి?
జ.  ఎటువంటి కారణాల వల్ల రిజర్వేషన్లు ప్రవేశపెట్టారో అవి పూర్తిగా నెరవేరలేదన్నది వాస్తవం. ఇలాగే కొనసాగితే కోరుకున్న పరిమాణాలు జరుగుతాయని చెప్పలేము. పైపెచ్చు ముందు చెప్పినట్టు ప్రస్తుత పరిస్తితిలో ఆధిపత్య వర్గాలు గతంలో కులం పేరుతో పొందిన 'అక్రమ లబ్ది' ఈరోజున రిజర్వేషన్ల ద్వారా పొందుతున్నారని అనిపిస్తుంది. ప్రస్తుత "తరుగుతున్నకేకులోప్రాముఖ్యత" పరిస్తితికి పరిష్కారం ఆలోచించాల్సిందే. రిజర్వేషన్లు ఇంకా అవసరమా? ప్రత్యామ్నాయం ఏమిటి? ఈ ప్రశ్నలకు నా దగ్గర సమాధానాలు లేవు! కోరుకున్న ఆశయం నెరవేరలేదని, కనీసం నెరవేరుతుందనే నమ్మకం కూడా లేదని మాత్రం అనిపిస్తుంది.

ప్ర -.కుల,మత రిజర్వేషన్లు అవసరమా? (నీహారిక)
జ.  మతం లాగే రిజర్వేషన్ల గురించి కూడా ఒకప్పటి నా అమాయక వైఖరి మార్చుకోక తప్పడం లేదు. తరతరాల నుండి మతపరంగా కొద్ది మందికి మాత్రమే అన్ని పదవులు ఇచ్చే రిజర్వేషన్ల అన్యాయాన్ని తిరగతోడానికి అదే ఆయుధం సరిపోతుందని ఒకప్పుడు భావించేవాడిని. బహుజనులను రిజర్వేషన్ల ముసుగులో ఎందుకూ పనికిరాకుండా పోతున్న రంగాలకు పరిమతం చేసి దూసుకెళ్ళుతున్న రంగాలలో తమకు పోటీ లేకుండా చేసుకునే ప్రక్రియ ఇప్పుడు చూస్తున్నాను. ప్రస్తుత పద్దతి లేవనెత్తుతున్న "తరుగుతున్న కేకులో ప్రాముఖ్యత" పరిస్థితికి పరిష్కారం ఎలా వస్తుందో ఆలోచించాల్సిందే.

ప్ర - పేదరికం నిర్మూలన జరగడానికి వ్యవస్థలో రావలసిన మార్పులు ఏమిటి?

జ. పేదరికం నిర్మూలనే ఏకైకధ్యేయంగా పెట్టుకుంటే కుదరదు. సామాజిక న్యాయంతో కూడిన అభివృద్ధి నమూనా (progress with distributive justice) అవసరం.

ఇంకోరకంగా చెప్పాలంటే అసమానత మార్కెట్ సైజు తగ్గిస్తుంది. దాదాపు 80% ప్రజలు తగినంత కొనుగోలు శక్తి లేకుండా ఆర్ధిక రంగం అంచులలో ఉండడం అభివృద్ధికి హానికరం. హెన్రీఫోర్డ్ కారు ఫేక్టరీ కార్మికులకు అందుబాటులో కార్లు రావాలని ప్రయత్నించడం పరిష్కార మార్గాలకు ఒక మంచి ఉదాహరణ.

దేశ పురోగతికి ప్రాధమిక విద్య, తాగు/సాగు నీరు, చిన్న/మధ్య తరహా (ముఖ్యంగా మానుఫాక్చరింగ్) పరిశ్రమలు, స్వయం ఉపాధి, రోడ్డు/రైలు రవాణా, పర్యాటన రంగం, వ్యవసాయ ఎక్స్‍టెన్షన్ వంటి కొన్ని దీర్ఘకాలిక ఇనీషియేటివులు ముఖ్యమని నా భావన.

వివిధ ప్రణాళికల మధ్య సారూప్యత ఉండడం చాలా ముఖ్యం. ఉదాహరణకు విద్యా విధానంలో ప్రాధమిక విద్య & వృత్తి విద్యలకు ప్రాముఖ్యం ఇస్తే తప్ప పారిశ్రామిక విధానంలో కుటీర / చిన్న / మధ్య తరహా పరిశ్రమలకు చోటు కల్పించలేము.

ఇంతక ముందు చెప్పినట్టు లేబుళ్ళకు బందీ కాకుండా మన ఆర్ధిక, సాంఘిక, నైసర్గిక పరిస్తితుల బట్టి ఎటువంటి నమూనా కోరుకున్న ఫలితాలకు చేరువగా తీసుకెళ్ళుతుందో దాన్ని ఎంచుకోవాలి. ఇది కూడా మారుతున్న కాలంతో మారకపోతే నిన్నటి లక్ష్యాలను సాదించినా ఆట్టే ప్రయోజనం ఉండదు.

ఉదాహరణకు ఆంధ్రకు వందలాది కిమీ తీర ప్రాంతం, బ్రహ్మాండమయిన మత్స్య సంపద, బెంగుళూరు/చెన్నై సామీప్యం వంటి అడ్వాంటేజీలు ఉండగా హైదరాబాద్ మాదిరి పెద్ద నగరం నమూనా సరిపోదు. రేవులు, కోల్డ్ స్టోరేజి సదుపాయాలు, తమిళం / కన్నడ భాషలకు ప్రోత్సాహం లాంటివి చేబడితే ఎంతో ఉపాధి & ఆదాయం పెరుగుతాయి.

ప్ర - " భారత దేశం పేద ప్రజలున్న సంపన్న దేశం " - ఈ వాక్యం ఇంకా మనం ఎన్నాళ్లు చదువుకోవాలి?
జ. మన మనవళ్ళ మనవళ్ళు కూడా ఇదే చదువుతారేమో:)

ప్ర - ఇండియాలో గ్రామాలు అభివృద్ధి చెందాలంటే ఏం చేయాలి?
జ. పేదరికం నిర్మూలన ప్రశ్నలో చెప్పిన వాటిలో హెచ్చుభాగం గ్రామాల గురించే. వ్యవసాయ ఉత్పత్తులకు గిట్టుబాటు ధరలు ఇవ్వాలంటూ కొందరు గగ్గోలు పెడ్తారు. ఇది పరిష్కారం కాదు. వ్యవసాయం లాభసాటి కావాలి, వ్యవసాయ రంగంలో కనిపించని నిరుద్యోగం (hidden unemployment) బయటికి రావాలి, ఆ శ్రమశక్తిని ఆదాయంగా మార్చ గలగాలి. గుజరాత్ నమూనా కొంతవరకు ఈ దిశలో సఫలీకృతం అయినా ఈ పథం కష్టాలతో కూడుకున్నదని ఒప్పుకోక తప్పదు. డా. అబ్దుల్ కలాం "పూరా" నమూనా విఫలం కావడం దీనికొక ఉదాహరణ.

ప్ర - అభివృద్ధి అంటే కేవలం ఆర్ధిక పరమైన అంశంగానే చూడాలా? అభివృద్ధి అంటే మీరిచ్చే నిర్వచనం?
జ. అభివృద్ధికి ఆర్ధిక రంగమే ముఖ్య కొలమానం. కానీ, ఇతర రంగాలలో పురోగమనం లేనిదే నిలకడ కల (sustainable) అభివృద్ధి సాధ్యం కాదు.

ప్ర - ఇండియాలో ఉద్యోగ భద్రత వల్ల అభివృద్ధి కుంటుపడుతున్నదా? ఉద్యోగ భద్రత - బాధ్యతల మధ్య సమన్వయం ఎలా ఉండాలి?
జ. మన దేశంలో ఉద్యోగ భద్రత నిజంగా ఉందా:)

ప్ర -.బ్రిటీష్ వారు మనదేశానికి వచ్చేనాటికి మనదేశం సంపన్న దేశమైతే ఇప్పటికీ అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశంగానే ఉండడానికి ప్రధాన కారణం ఏమిటి? (నీహారిక)

జ బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యవాదుల రాక పూర్వం మనం సంపన్నులమా? ఆశ్చర్యంగాఉంది:) గతమంతో ఘనకీర్తి అనడం పాటలలో ప్రాసకే తప్ప ఇంకెందుకూ పనికిరాదు.

ప్ర -.పేదలని గుర్తించాలంటే దేనిని ప్రాతిపదికగా తీసుకోవాలి? (నీహారిక)
జ. పేదరికానికి ముఖ్య కొలత తలసరి ఆదాయమే అనుకుంటా. వెనుకబడిన తరగతులను నిర్ణయించడం కష్టంతో కూడుకున్నదే అయినా అసాధ్యం కాదు.

 ప్ర - విద్య - వైద్య రంగాల అభివృద్ధికి మన ప్రభుత్వాలు ఎందుకు ప్రోత్శాహం చూపవు?
జ. ఎందుకు చేయవండీ చేస్తాయి, కాకపొతే ఒకటే తిరకాసు. ఇంజనీరింగ్ కాలేజీల (సూపర్ స్పెషాలిటీ ఆసుపత్రులు) మీద ఉన్న మోజు ప్రాధమిక విద్య (ప్రాధమిక ఆరోగ్య కేంద్రం) మీద ఉండదు, దీనికి కారణం ఏమిటో ప్రత్యేకంగా ఆలోచించాల్సిన అవసరం లేదనుకుంటా:)

ప్ర -.సోలార్ విద్యుత్ ఏర్పాటుచేసుకోవాలంటే ఖరీదు ఎక్కువగా ఉంటుంది ఈ పరికరాల సమాచారం ఎక్కడ తెలుస్తుంది? ఎలా తెలుసుకోవాలి? (నీహారిక)
జ సంప్రదేయతర వనరుల వాడకం విరివి కావాలంటే అందుబాటులోకి రావాలి. విద్యుత్ నిలువుచేసే సామర్ధ్యం పెంచితే తప్ప ఇది కుదరదేమో? బాటరీ లాంటి ఇండక్టివ్ కాంపోనెంట్లు అంటే ఎవరికీ ఆసక్తి ఉన్నట్టు లేదు.

పరికరాల సమాచారం గురించి నాకు ఆట్టే తెలీదు. మీకు కావాల్సిన సమాచారం జవహర్ సోలార్ మిషన్ ఇవ్వగలరేమో అడగి చూడండి.

ప్ర -.గ్లోబల్ వార్మింగ్ పై మీ అభిప్రాయం? (నీహారిక)

జ.గ్లోబల్ వార్మింగ్ ఎలా ఆపాలి / తిప్పికొట్టాలి? అన్న విషయంపై ప్రస్తుతం పెద్ద పరిశోధన జరుగుతున్నట్టు అనిపించడంలేదు. ఒబామా మొదటిసారి గెలిచిన వెంటనే వస్తాయని అనుకున్నఇనీషియేటివులు రాలేదు. రానున్న కాలంలో ఏదో చేస్తారని నమ్మకం కూడా కుదరడంలేదు. అమెరికా, చైనా & భారత్ లాంటి పొల్యూటింగ్ దేశాలు బైండింగ్కట్స్ ఒప్పుకోకపోవడం దురదృష్టం.

ప్ర - నదుల అనుసంధానం పై మీ అభిప్రాయం? సాగు - త్రాగు నీటి సమస్యలు లేని గ్రామీణ భారతం రావాలంటే చేయాల్సిన మౌలిక మార్పులు ఏమిటి?
జ. పారివాహిక ప్రాంతాలు వేలాది సంవత్సారాలలో ఏర్పడ్డ నైసర్గిక వాస్తవాలు. నదుల అనుసంధానం ప్రస్తావన ప్రకృతితో చెలగాటమే కాక ఒక తెల్ల ఏనుగు కూడా. బేసిన్ నీటి తరలింపు భారతదేశానికి శాపం వంటిది. దాన్నే ఇప్పుడు ఆధిపత్య  ప్రాంతాల భూస్వాములు హక్కుగా భావించడం దివాలాకోరుతనం. పారే నీటి స్వభావాన్ని అర్ధం చేసుకోవాలంటే నాలుగు విభిన్న శాస్త్రాలను క్షుణ్ణంగా తెలుసుకోవాలి. దురద్రష్టవశాత్తు మనదేశంలో వీటిలో అన్నిటి కంటే తక్కువ ప్రాముఖ్యత కలిగిన ఇరిగేషన్ ఇంజనీరింగ్ మిగిలిన మూడు అంశాలపై రాజ్యం చేస్తుంది.

నీటి ఎద్దడి తగ్గాలంటే క్రాపింగ్‍ పేట్టర్న్, ఇన్పుట్ సెలెక్షన్, ఆహార వ్యవహారాలు లాంటి అనేక అంశాలలో విప్లవాత్మక మార్పులు రావాలి. ఉదాహరణకు వ్యవసాయ ఎక్స్‍టెన్షన్ , ఆరుతడి పంటలు వేయడం, చౌక బియ్యం / గోధుమ ఆపేసి జొన్న/రాగిలకు ప్రోత్సాహకాలు మళ్లింపు, రొయ్యల పెంపకం బదులు సముద్ర మత్స్య ప్రోత్సాహం, చక్కెర దిగుమతి, కాలువల లైనింగ్, ప్రణాళికబద్దమయిన సాగు (synchronous farming), తక్కువ నీటి వినోయోగం పద్దతులు (water optimal farming) వగైరాలు.

---------------------------------------------------------------------------------